Tijd voor eten
Nederland is het enige Europese land zonder warme lunch op de basisschool. Terwijl fatsoenlijk eten cruciaal is, mede vanwege schoolprestaties, emancipatie, overgewicht en sociale cohesie. Experimenten met schoolmaaltijden kennen verschillende hindernissen en volgens sommigen werkt het Convenant Gezond Gewicht averechts.
Persbericht in Tijdschrift voor sociale vraagstukken, juli/augustus 2012
Toen ze even werkzoekend was, had Doris Voss de tijd om een pan soep te koken en die tussen de middag naar de Amsterdamse basisschool van haar dochter te brengen. De soep viel in de smaak en een plan werd geboren: invoering van warme schoolmaaltijden. Onder andere als manier om het probleem van overgewicht te lijf te gaan, maar met verschillende andere bijkomende voordelen. ‘Het is een vorm van sociale innovatie’, zegt Voss, die inmiddels als directeur van ‘Tijd voor Eten’ aanjager is geworden van verschillende proefprojecten met schoolmaaltijden. Onlangs werden de ervaringen op negen Amsterdamse scholen – waarbij in totaal 55.815 lunches werden geserveerd – geëvalueerd, en de wethouder wil kijken of het mogelijk is het project uit te breiden. Maar hoe? Dat is een belangrijke politieke en maatschappelijke vraag.
De ramp van de dikke vijfjarigen
Het is ronduit zielig om te zien hoe kleine, dikke jongens - uitstaande armpjes en benen, bolle wangen, geblaas en gehijg - pogingen doen hun leeftijdsgenootjes bij te houden bij het voetballen. Veel te veel kinderen zijn dik, hebben ADHD of ouderdomssuiker. Bijna allemaal kampen ze met voetschimmel, slaapstoornissen en concentratiegebrek. Zelfs de Wageningse wetenschap kan er niet omheen, het heeft veel te maken met wat ze binnen krijgen: snoep, snacks en allerlei drankjes. De overheid houdt het er op, dat de jeugd niet beweegt en wil het overgewicht bestrijden met hulp van… een snoepfabrikant als hoofdsponsor.
Persbericht in Bouillon, voorjaar 2012
Bij ons om de hoek is een grote Plussupermarkt. Ga daar niet heen om een uur of tien of rond het middaguur. Dan slaat de schooljeugd snoep, snacks en energydrinks in, en zijn er bij elk van de zeven kassa’s lange rijen. De jeugd eet zich dik en beweegt zich voort op scooters. Dat is triest, maar het kan nog erger. De dikte slaat al bij kleuters toe. Het Parool kopte medio januari dat twintig procent van alle vijfjarigen (!) in Amsterdam kampt met overgewicht. Bij velen is sprake van obesitas. En wat doet de politiek hier? VVD-wethouder Erik van der Burgt van Amsterdam spreekt van een ernstige gezondheidsbedreiging, maar gaat voor zijn project JOGG, Jongeren Op Gezond Gewicht, in zee met de firma Nestlé als partner. Dat is discutabel omdat veel van de Nestléproducten juist voor de problemen zorgen. De overheid heeft er alle belang bij om snoep en frisdrank te bestempelen als ongezond en de verkoop ervan in te dammen, zeker bij scholen. Met wietverkopende koffieshops lukt het wel, waarom dan niet met die dikmakende troep die de grootproducenten food noemen? Dikheid kost veel geld. Alleen al daarom moet je zorgen dat de jeugd een gezonde start maakt. Als de overheid het niet doet, moeten we het zelf aanpakken. Daarom een paar burgerinitiatieven die jonge Nederlander op het goede pad terug moeten brengen, met of zonder overheid.
Zonder broodtrommel naar school
Gezond lunchen tijdens de tussenschoolse opvang krijgt langzamerhand meer aandacht. Onlangs deed de voorzitter van de PO-raad zelfs de uitspraak dat scholen die gezonde lunches aanbieden bijdragen aan preventie van overgewicht. Voordat het overal zover is, is er echter nog een lange weg te gaan. Hoe staat het met de gezonde lunch op de TSO?
Persbericht in Managment kinderopvang, 3/2012
Half twaalf. Op brede school Meerwijk in Haarlem wordt hard gewerkt: pedagogisch medewerkers van kinderopvangorganisatie Op Stoom en een aantal hulpouders slepen met tafels en stoelen. In korte tijd wordt de aula omgetoverd tot een gezellig kinderrestaurant; een van de formules van stichting Tijd vor Eten. Op iedere tafel staat een schaaltje biologische snoeptomaatjes, een mandje ambachtelijk gebakken breekbrood en een kommetje geraspte parmezaanse kaas. Twaalf uur, honderddertig kinderen komen nieuwsgierig de aukla binnen. Als iedereen z'n plekje heeft gevonden, wordt de lunch geserveerd; pasta met romige pompoensaus, vers gemaakt door cateraar Moekes Maaltijd. Vegetarisch, biologisch én halal, want op deze school zitten veel moslimkinderen. Wat onwennig bekijken de kinderen het eten, de kleintjes snuffelen er eerst aan voor ze het in hun mond stoppen. Anderen beginnen meteen te eten en vinden het zichtbaar lekker.
Het is Tijd voor Eten
Er was een tijd dat er in de kinderdagverblijven nog werd gekookt. Schoolkinderen gingen tussen de middag nog naar huis en vonden daar moeder achter een gedekte tafel. Die tijd is niet meer. In de kinderopvang smeren de leidsters een boterham. Op school proppen kinderen hun broodje – zo uit het plastic zakje – snel in hun mond. Kan dat niet anders?
Persbericht in BBMP, januari 2012
Doris Voss is een lobbyist van ideeen. Ze heeft ook een missie. Een missie waar mijn hart sneller van gaat kloppen: Tijd voor Eten. Hoe vaak bezocht ik niet in het buitenland (Berlijn, Hamburg, Pistoia, Kopenhagen) kindercentra en scholen waar als vanzelfsprekend rondom het lunchuur de tafelkleedjes over de tafel gingen? Ik zag kinderen, groot en klein, gezellig babbelend aanschuiven. De ene keer stonden er dampende schalen op tafel waaruit de kinderen zelf hun bordje opschepten. Een andere keer kwam de kokkin met haar kar langs om de kinderen te bedienen. Grotere kinderen zag ik tafels dekken en afruimen. Altijd namen kinderen en volwassenen de tijd om samen te eten. En niet zomaar een snelle hap, geen instant tomatensoep of ‘gezonde’ melkdrank met toegevoegde suikers en vitaminen. Ik zag bordjes groene salades, soepjes, vegetarische lasagna, aardappels & groente & vlees, bruine broodjes met pitten, kaas, vleeswaren, glaasjes water (geen limonade!). Gezond eten, met zorg bereid en smakelijk opgegeten.